Top 12 Troeven van Turkije

Istanbul: een stad die zowel in Europa als Azië ligt, gescheiden door de Bospurus. Een metropool met meer dan 15 miljoen inwoners. Bijzonder is dan ook dat drie absolute hoogtepunten - het Topkapi Paleis, de Hagia Sophia en de Blauwe Moskee - gewoon op loopafstand liggen. 

Het Topkapi Paleis was eeuwenlang het politieke en culturele hart van het Ottomaanse Rijk. Dit paleis is een ensemble van paviljoens, binnenplaatsen en tuinen, met Ottomaanse architectuur, mozaïeken, marmer, kaligrafie en gouden versieringen. Een van de meest fascinerende delen is de Harem, waar de sultan en zijn familie woonden. Het Topkapi kijkt strategisch uit op de Bosporus, de Gouden Hoorn (de sikkelvormige baai die de stad in tweeën deelt) en de Marmara Zee.

De Blauwe Moskee (Sultal Ahmed Moskee) ligt in het hart van Istanbul, tegenover de Hagia Sophia. Dit een waar architectonisch meesterwerk uit de 17e eeuw. De moskee dankt haar bijnaam aan de meer dan 20.000 handgeschilderde blauwe İznik-tegels die de binnenmuren en de koepels sieren. Bij daglicht baadt het interieur in een magische blauwe gloed door het licht dat door de 260 ramen valt.

De iconische Hagia Sophia was in de 6e eeuw het grootste en meest indrukwekkende christelijke bouwwerk ter wereld. De bouw duurde slechts 5 jaar en 10 maanden – ongekend snel voor die tijd! De Hagia Sophia had de grootste koepel ter wereld tot de bouw van de Sint-Pietersbasiliek in Rome. Het geheim? Ingenieuze bouwtechnieken en lichte bakstenen uit Rhodos, die drijven op water! Tijdens de Byzantijnse periode waren de muren bedekt met gouden mozaïeken van Jezus, Maria en heiligen. De Ottomanen bedekten deze afbeeldingen met pleisterwerk en voegden islamitische kalligrafie toe. Tegenwoordig is het gebedshuis een mix van christelijke en islamitische kunststijlen.

Pamukkale betekent letterlijk ‘katoenkasteel’ en is een van de meest beroemde natuurwonderen van Turkije. De kalkterrassen zijn gevormd door eeuwenlange afzetting van kalkrijk water dat van de bergen naar beneden stroomt. Het resultaat is een kalkwitten landschap van terrassen en poelen. Volgens de legende baadde Cleopatra in de warme bronnen van Pamukkale. Daarom heet een van de zwembaden het Cleopatra-bad. Bovenop Pamukkale liggen de ruïnes van Hiërapolis, een oude Romeinse stad. De Romeinen geloofden dat het water genezende krachten had en maakten er een kuuroord van. 

De mooiste tijd om te gaan? Bij zonsopgang of zonsondergang voor een magisch uitzicht. Afhankelijk van het weer en de zon veranderen de waterterrassen van kleur, van wit en blauw tot lichtgroen. 

Goed om te weten: Pamukkale is beschermd en bezoekers mogen alleen op bepaalde plekken blootsvoets lopen om erosie te voorkomen.

De beroemde antieke stad Efeze werd oorspronkelijk gesticht in de 10e eeuw v. Chr. door Griekse kolonisten en is een van de belangrijkste archeologische vindplaatsen in Turkije. Efeze groeide uit tot een van de grootste steden in de Romeinse tijd en bevond zich ooit aan de westkust van Turkije, dicht bij de Egeïsche Zee. Het herbergt indrukwekkende ruïnes zoals de Tempel van Artemis (een van de originele zeven wereldwonderen), de Bibliotheek van Celsus en het Amfitheater. 

Efeze wordt bovendien beschouwd als een van de eerste plekken waar het christendom zich verspreidde. De apostel Johannes bracht zijn laatste jaren door in Efeze en schreef daar het Evangelie van Johannes. 

Wat is de hoofdstad van Turkije? Inderdaad, niet Istanbul maar Ankara. Waarom vraag je je misschien af? Dat heeft alles te maken met Mustafa Kemal Atatürk, de oprichter van de moderne Turkse republiek. Hij koos voor Ankara vanwege de centrale ligging en strategische voordelen – ver weg van de kusten en daardoor beter verdedigbaar. Geen bezoek aan Ankara is dan ook compleet zonder een stop bij Anıtkabir, het indrukwekkende mausoleum van Atatürk.

Liefhebbers van geschiedenis moeten zeker een bezoek brengen aan het Museum van Anatolische Beschavingen. Dit door Atatürk opgerichte museum bevindt zich in een gerestaureerde Ottomaanse bazaar uit 1464 en neemt je mee op een reis door de tijd.

Ook in Ankara vind je nog overblijfselen van de Romeinse tijd. De citadel van Ankara is bijvoorbeeld een bekende bezienswaardigheid. Ook leuk om te bezoeken is Kizilay Square, te vergelijken met Taksim Square in Istanbul.

Cappadocië is een van de meest surrealistische plekken ter wereld. Dit gebied in centraal Turkije staat bekend om zijn sprookjesachtige rotsformaties en ondergrondse steden, waarvan Derinkuyu en Kaymaklı de grootste en bekendste zijn. Sommige van deze steden gaan tot wel 60 meter diep en hadden alles wat nodig was om te overleven: woonkamers, keukens, kerken en zelfs stallen, maar ook ventilatiesystemen voor frisse lucht en geheime tunnels en rollende stenen deuren om indringers buiten te houden.

Cappadocië is het perfecte decor voor een remake van de videoclip 99 Luftballons - Nena’s grootste hit. Cappadocië is namelijk dé luchtballonhoofdstad van de wereld. Waarom? De weersomstandigheden zijn bijna perfect: meer dan 250 dagen per jaar kunnen ballonnen opstijgen. Elke ochtend stijgen er honderden ballonnen op bij zonsopgang, wat zorgt voor een adembenemend uitzicht over de rotsformaties en valleien.

Nog een leuk weetje: door de vulkanische grond heeft Cappadocië een lange wijntraditie. De streek staat vooral bekend om de Emir-druif (witte wijn) en de Öküzgözü-druif (rode wijn). Waar ze de wijn opslaan? Natuurlijk in de grotten, waar de temperatuur perfect blijft voor het rijpen van de wijn. 

De dansende derwisjen, het zou zo maar een titel kunnen zijn van een Suske en Wiske strip. De Sema-dans, ook wel bekend als de dans van de derwisjen, is veel meer dan een rituele beweging. Het is een diepe spirituele oefening die heeft overleefd tot de dag van vandaag. 

Een van de mooiste manieren om de Sema-dans in Konya te ervaren, is door het Mevlana-festival bij te wonen in Konya, gelegen in het noordoosten van Antalya. Dit is niet alleen de geboorteplaats van de beroemde dichter en filosoof Rumi, maar ook de plek waar het wereldberoemde ritueel van de Sema-dans zijn oorsprong vond. Geen plannen om Konya in december te bezoeken? De Sema-dans wordt het hele jaar door uitgevoerd in verschillende moskeeën en culturele centra in de stad. De Mevlana-moskee - het heiligdom van Rumi - is een van de meest bezochte plekken in Konya, waar je niet alleen zijn graf kunt bezoeken, maar ook meer kunt leren over zijn levenswerk en de betekenis van de Sema-dans.

Deze historische havenstad aan de Zwarte Zee heeft een rijke geschiedenis die teruggaat tot de Griekse oudheid. Trabzon roeide uit tot een belangrijk handelscentrum dankzij zijn strategische ligging langs de Zijderoute. Lange tijd was dit het laatste christelijke bastion in Azië, voordat het werd opgenomen in het Ottomaanse Rijk. De regionale keuken is sterk beïnvloed door de nabijheid van de Zwarte Zee. Lokale specialiteiten zijn hamsi (ansjovis) en muhlama (maismeel- en kaasfondue).

Het Sümelaklooster ligt in het Altındere Valley National Park, ten zuiden van Trabzon. Vanaf een 1.150 meter hoge klif lijkt het te zweven boven de ruige rotswanden van de Altindere-vallei. Het trekt zowel pelgrims als toeristen en biedt prachtige fresco's die scènes uit het leven van Christus en Bijbelse verhalen afbeelden. De uitzichten over het omliggende berglandschap maken het extra bijzonder.

De Aya Sofia-moskee, ook bekend als de Hagia Sophia van Trabzon, ligt juist dicht bij de kust. Deze 13e-eeuwse Byzantijnse kerk, later omgebouwd tot moskee, is een indrukwekkend voorbeeld van de ‘fusion’ tussen christelijke en islamitische cultuur. Sinds 1957 is het een museum waar schitterende fresco's te bewonderen zijn. De kleurige marmeren vloeren dragen bij aan de unieke uitstraling van deze architectonische parel.

Ook het Atatürk-paleis mag niet onvermeld blijven. De elegante witte villa was een belangrijke verblijfplaats voor Mustafa Kemal Atatürk tijdens zijn bezoeken aan Trabzon. Het biedt een fascinerende inkijk in het leven van Atatürk en zijn invloed op de stad en het land. De tuinen rondom het paleis zijn een rustgevende plek om de schoonheid van de stad en de natuur te ervaren.

Erzurum is een van de oudste steden van Oost-Turkije en een ware schatkamer aan cultureel erfgoed. Een van de meest bijzondere historische bezienswaardigheden in Erzurum is de Drie Graftombes (Üç Kümbetler). Deze imposante mausolea, vermoedelijk uit de 12e en 13e eeuw, weerspiegelen de karakteristieke Seltsjoekse bouwstijl, met conische daken en verfijnde decoraties. 

Een andere historische parel is de Ulumoskee (Ulu Camii), gebouwd in 1179 tijdens de heerschappij van de Seltsjoeken – een Turkse nomadische stam uit Centraal-Azië die grote delen van het Midden-Oosten en Anatolië veroverde. De moskee werd gebouwd zonder een enkele spijker – een meesterwerk van steenhouwkunst. 

Geen bezoek aan Erzurum is compleet zonder een stop bij de Çifteminare Medrese (Madrasa met Dubbele Minaretten). Dit 13e-eeuwse religieuze onderwijsinstituut is hét icoon van de stad en een meesterwerk uit de Seltsjoekse periode.

Erzurum in de winter
Het bergachtige oosten van Turkije is 's winters bedekt onder een dikke laag sneeuw. Erzurum is dan ook een geliefd wintersportoord dat bekend staat om zijn lange en uitdagende pistes. In plaats van een traditionele après-ski, kun je in Erzurum genieten van een warme kop salep - een romige, kruidige drank gemaakt van orchideeënwortel en kaneel. Of probeer cağ kebabı, een sappige gegrilde vleesspies die oorspronkelijk uit Erzurum komt.

Precies op de grens van Turkije en Armenië ligt de verlaten ruïnestad Ani, ooit een bruisende stad en het kruispunt van de Turks-islamitische, Armeense en Georgisch-christelijke culturen. Het lag strategisch langs de Zijderoute, wat het een belangrijk handelscentrum maakte. Door invasies en aardbevingen raakte het in verval, waardoor het mystiek aandoet. 

Achter de verdedigingswerken bevinden zich de overblijfselen van een verloren wereld, waaronder een karavanserai (herberg langs een handelsroute), de kerk van Sint Gregorius, een vuurtempel en een moskee aan de Arpaçay-rivier, de natuurlijke grens met Armenië. Niet alleen de culturele nalatenschap maakt indruk, ook het uitzicht over het geërodeerde landschap, de kronkelende rivier en de besneeuwde Kaukasusbergpieken van Georgië aan de horizon zijn om stil van te worden.

Van is een Koerdische stad in het oosten van Turkije, gelegen aan de oevers van het Vanmeer: het diepste en grootste meer van Turkije, dat wordt omringd door majestueuze bergen en groene valleien.

Het turkooisblauwe meer herbergt niet een, maar meerdere geheimen. Te beginnen met het zogenaamde Vanmeer-monster. De verhalen over dit ‘monster’ zijn talrijk en vergelijkbaar met die van het beroemde Loch Ness-monster in Schotland. Midden in het Vanmeer ligt Akdamar, een eiland dat beroemd is om de prachtige Akdamar-kathedraal. Deze kathedraal uit de 10e eeuw werd gebouwd door de Armeense koningen en is een goed voorbeeld van Armeense middeleeuwse architectuur. 

Leuk weetje: hoewel het water van het Vanmeer zout is, leeft er nog steeds een unieke vissoort genaamd de Vanmeer-mugil (of Vanmeervis), die zich heeft aangepast aan de zoute omstandigheden van het meer. Deze vis komt nergens anders ter wereld voor.

Göbeklitepe, helemaal in het zuidoosten van Turkije, wordt beschouwd als een van de grootste ontdekkingen in de archeologie van de afgelopen decennia. Deze plek, bekend als het ‘nulpunt van de geschiedenis’, is de oudste bekende megalithische structuur en biedt inzicht in de vroegste menselijke beschaving. De cirkelvormige formaties en tot wel vijf meter hoge stenen zuilen, versierd met complexe gravures, maken dit een uniek en onvergetelijk bezoek.

De plaats wordt vaak vergeleken met Stonehenge en de Piramides van Egypte vanwege de onduidelijke doeleinden van de structuren en de ongelooflijke techniek waarmee ze zijn gebouwd.

Minstens zo mysterieus als Göbeklitepe is de eveneens in het zuidoosten van Turkije gelegen berg Nemrut. Deze historische berg, opgenomen op de Unesco-werelderfgoedlijst en vaak genoemd als het 8e wereldwonder, herbergt de monumentale graftombe van Antiochus I, de heerser van het koninkrijk Commagene in de 1e eeuw v. Chr.

Op de top van de berg staan enorme beelden van goden en koningen. Deze beelden zijn tot wel acht meter hoog en representeren onder meer Zeus, Apollo, Heracles en de koning zelf, Antiochus. Wat de beelden nog indrukwekkender maakt, is dat de hoofden van de beelden zijn losgeraakt van hun lichamen en verspreid liggen rondom de site. Deze koppen zijn de meest iconische kenmerken van Nemrut en zijn een van de meest gefotografeerde elementen van het gebied. Ook sensationeel: het uitzicht over de omliggende bergen en valleien, vooral tijdens zonsopgang of zonsondergang.